Skansen lubelski, czyli wstęp do Lubelszczyzny

Skansen, czyli Muzeum Wsi Lubelskiej, malowniczo położony w dolinie rzeki Czechówki, jest jednym z największych skansenów w Polsce. Muzeum działa już od 30 lat, ale nie przestaje się rozwijać.

Muzealna ekspozycja podzielona została na sektory odzwierciedlające kulturową różnorodność województwa oraz zróżnicowanie krajobrazowe i etnograficzne Lubelszczyzny. Są to: Wyżyna Lubelska, Roztocze, Powiśle, Podlasie, Nadbuże oraz sektory dworski i miasteczkowy.

Wyżyna Lubelska

To jeden z sektorów skansenu opracowanych na samym początku jego istnienia. Znajdziemy tu pierwszy obiekt umieszczony na terenie muzeum – wiatrak typu holenderskiego z Zygmuntowa przeniesiony w 1976 roku. W tym sektorze znajdują się też: kuźnia, kapliczka, olejarnia, studnia i kilka zagród.

Zespół dworski

W tej części skansenu znajdziemy m.in. dwory z XVIII i XIX wieku, spichlerze i kopiec widokowy. Centralnym obiektem sektora dworskiego jest położony niemal w sercu muzealnej ekspozycji XVIII-wieczny dwór z Żyrzyna. Jego wnętrze poświęcone jest średniozamożnemu ziemiaństwu. Dworek otoczony jest malowniczym ogrodem.

Miasteczko

            Niewątpliwą atrakcją lubelskiego skansenu jest sektor miasteczkowy, będący modelem prowincjonalnego miasteczka z lat 30. XX wieku. Pierwsza część projektu została zrealizowana w latach 2010-2013 i obejmuje rynek z Ratuszem oraz zabudowę na północ od niego.

Tu odwiedzający Miasteczko mogą odwiedzić zakład fryzjerski, sklep żelazny, kuchnię żydowską, pocztę, trafikę, piwiarnię oraz warsztaty – kołodzieja, szewca i cholewkarza. W miasteczku znajdziemy także młyn, szkołę, domu burmistrza i remizę ze starym wozem strażackim.

Częścią wspomnianego sektora jest także rzymskokatolicki zespół sakralny – kościół z Matczyna z dzwonnicą oraz plebanią z Żeszczynki.

.

Kościół wybudowano ok. 1668 r. więc jest najstarszym zachowanym drewnianym kościołem parafialnym na Lubelszczyźnie. Modrzewiowy, kryty gontem,  urzeka wyglądem i panującą w nim atmosferą. Okazyjnie odbywają się tu nabożeństwa, a na zamówienie śluby.

W obrębie Miasteczka można zobaczyć ekspozycje prezentującą kulturę ludności żydowskiej ( kuchnia, krawiec, balwierz).

Roztocze

Z życiem dawnej wsi można się także zetknąć odwiedzając Roztocze. Na tym terenie znajdziemy piwiarnię, kuźnię, dwie kapliczki i liczne zagrody.

Ozdobą tego sektora jest zespół sakralny z zabytkową cerkwią greckokatolicką z Tarnoszyna na terenie Roztocza. Jest ona obecnie siedzibą parafii greko-katolickiej w Lublinie, w związku z tym odbywają się tam regularne nabożeństwa.

*

Urzekający pejzaż sektorów Powiśla, Polesia i Nadbuża zachęca do spacerów i odpoczynku nad wodą. Cała muzealna przyroda jest dodatkowym walorem skansenu. Odtwarza naturalny krajobraz i jest istotnym elementem wzbogacającym ekspozycję.

Powiśle

Dostępne jedynie spacerowo; w tym sektorze znajduje się staw, a także kilka zagród i kapliczek.

Podlasie i Polesie Lubelskie

Sektor skansenu dostępny jedynie spacerowo, bowiem wciąż jest w fazie rozbudowy. W jego obrębie znajduje się remiza z Bedlna wzniesiona na początku XX wieku.

Nadbuże

Sektor dostępny wyłącznie spacerowo. 

*

            Muzealna ekspozycja to nie tylko materialny ślad po minionych czasach. To też historie zwykłych ludzi wpisane w odtworzone wnętrza ( które dzięki temu często zyskują niepowtarzalny, indywidualny charakter). Odwiedzając kolejne sektory i obiekty można odnieść wrażenie, iż czas stanął w miejscu. W rezultacie wizyta w Muzeum staje się okazją do wyjątkowej podróży oraz bliskiego – wręcz namacalnego – spotkania z przeszłością.

Żywy skansen

Na terenie skansenu w Lublinie żyją domowe zwierzęta: kozy, owce, króliki oraz ptactwo dzikie i domowe a także konie (m.in. koniki polskie i kuce szetlandzkie). Naturalnie są dużą atrakcją dla najmłodszych zwiedzających.

W skansenie uprawia się przydomowe ogródki, więc w lecie pełne wielobarwnych kwiatów i ziół.

Także łąki i pola stają się atrakcją skansenu podczas tradycyjnych rolniczych czynności roku gospodarsko-obrzędowego na wsi, jak sianokosy, żniwa, dożynki, wykopki i święto ziemniaka.

Prócz tego w ciągu roku skansen zaprasza na różne wydarzenia poświęcone np. tradycji andrzejkowej i nocy świętojańskiej, odpust a także wystawy czasowe, rekonstrukcje historyczne i pokazy rzemiosł.

Sami zobaczcie: https://skansen.lublin.pl/pl/filmoteka/

*

Skansen udostępnia także przejażdżki bryczką lub saniami, zwiedzanie z przewodnikiem (ok. 1,5 h), można też zapisać się na lekcję muzealną, zajęcia warsztatowe i spotkania literackie.

Więcej informacji praktycznych znajdziecie na stronie Muzeum Wsi Lubelskiej.

Więcej na temat zabytków Lublina we wpisach: Lublin z legend i snów cz.1, Lublin z legend i snów cz.2, Lublin magiczny, Lublin, miasto przenikania kultur.

***

Na koniec prośba:

Jeśli spodobał Ci się mój tekst będę wdzięczna za poświęcenie mi chwili uwagi:

·  Odezwij się proszę w komentarzu, to momencik, ale dla mnie to bardzo ważna wskazówka i motywacja.

·  Jeśli uważasz, że wpis ten jest interesujący na tyle, że warto się nim podzielić się z ze znajomymi – udostępniaj śmiało ! Dla mnie to ważny znak, iż ktoś docenia moją pracę. 

·  Bądźmy w kontakcie, jestem na Facebooku / fanpage’u i tu, ponieważ codziennie dzielę się tam nowymi zdjęciami, inspiracjami, ciekawymi opowieściami zasłyszanymi podczas podróży.